Waar blijft de docu: An Inconvenient Truth over onze digitale veiligheid?

Tienerterrorisme

Ze sprak over ‘tienerterrorisme’ en de manier waarop jongeren worden blootgesteld aan subtiele vormen van propaganda – vermomd als onschuldige memes. Dit is geen geïsoleerd probleem; het is een manifestatie van een bredere bedreiging voor onze digitale veiligheid, waarbij zowel gebruikers als overheden een verantwoordelijkheid hebben om deze gevaren te bestrijden.

De cijfers liegen niet. Tussen oktober 2023 en mei 2024 waren 38 van de 58 terrorismeverdachten in West-Europa jonger dan twintig jaar (Volkskrant). Dit is een zorgwekkende trend die de noodzaak van digitale veiligheid benadrukt, niet alleen als een technisch vraagstuk maar als een sociaal en politiek probleem dat ons allemaal raakt. Recentelijke incidenten, zoals het geplande concert van Taylor Swift in Wenen dat werd geannuleerd na de arrestatie van twee tieners, of de steekpartij in Zürich door een 15-jarige die zich online tot IS had bekeerd, laten zien hoe serieus de situatie is. In beide gevallen speelde TikTok een belangrijke rol in de radicalisering van de jongeren, een Chinese uitvinding.

Wie heeft nu de macht?

Maar het gaat hier niet alleen om de dreiging van extremisme, het gaat ook om de vraag wie de macht heeft over onze digitale omgeving. Terwijl extremistische groeperingen gebruikmaken van sociale media-algoritmes om hun invloed te vergroten, doen techgiganten hetzelfde om hun winst te maximaliseren. Platforms zoals TikTok maken gebruik van algoritmes die gebruikers verleiden om steeds langer te blijven kijken en zorgt ervoor dat jongeren sneller worden meegesleept in extremistische denkbeelden, het zogenaamde flitsradicalisering.

De techbedrijven, die vaak gezien worden als pioniers, vertonen steeds meer vreemde trekken zonder enige vorm van democratische controle, denk dan aan Elon Musk en Peter Thiel. Deze bedrijven hebben enorme macht verworven, niet alleen over onze data en informatie, maar ook over de infrastructuren die onze samenlevingen draaiende houden.

Digitale veiligheid is een gedeelde verantwoordelijkheid:

1. Om deze dreiging het hoofd te bieden, moeten we niet alleen de macht van de techgiganten inperken, maar ook ervoor zorgen dat overheden op hun beurt onze vrijheden niet verder aantasten. Zoals Marietje Schaake in haar boek "De Tech Coup" betoogt, moeten we dezelfde eisen van openbaarheid en verantwoording stellen aan techbedrijven als aan overheidsorganisaties. Het is essentieel dat we een balans vinden waarbij zowel de macht van techbedrijven als die van overheden onder controle wordt gehouden. Even wonderlijker is het dat haar boek nauwelijks aandacht heeft gekregen in de media.

1. Daarnaast moeten we als samenleving onze verantwoordelijkheid nemen. Gebruikers van sociale media moeten zich bewust zijn van de gevaren van flitsradicalisering en kritisch nadenken over de inhoud die ze consumeren en delen. Digitale educatie is cruciaal.

1. Tegelijkertijd moeten we de onderliggende sociale en economische problemen aanpakken die jongeren vatbaar maken voor radicalisering. Werkloosheid, armoede en sociale uitsluiting creëren een vruchtbare bodem voor extremistische boodschappen. Alleen door deze structurele problemen aan te pakken, kunnen we voorkomen dat jongeren zich wenden tot radicale ideologieën voor een gevoel van identiteit en doel.

Over Bram de Bruijn

Bram is sinds 2020 de oprichter en directeur van Beyond Products B.V., een marketingbureau dat zich richt op Security en IT. Gedreven door zijn interesse in digitale veiligheid en innovatie, schreef hij het boek "Security Innovation Stories", waarin hij zijn frustratie deelt over hoe echte innovaties in deze sector vaak mislukken of onzichtbaar blijven.

Met een achtergrond in Integrale Veiligheid, Data Science en Bedrijfskunde, schrijft Bram graag over thema’s zoals innovatie, technologische vooruitgang en digitale veiligheid. Zijn doel? Het zichtbaar maken van de waardevolle ontwikkelingen in een steeds veranderend digitaal landschap.