25 juni 2024
Column: Online criminaliteit is georganiseerde criminaliteit
Jan-Peter Soenveld is docent en onderzoeker Cyberweerbare Organisaties bij het lectoraat Maatschappelijke Veiligheid van Saxion Hogeschool, en tevens community manager Oost bij Cyberweerbaar NL. In deze eerste column deelt Jan-Peter zijn inzichten over online criminaliteit, waarbij hij de toenemende complexiteit en georganiseerde aard van deze criminaliteit onder de loep neemt.
Online criminaliteit is georganiseerde criminaliteit
Zet het beeld van de stereotype cybercrimineel maar snel uit je hoofd. Online criminaliteit is namelijk tegen alle stereotypen van nerds met hoodies het domein van de georganiseerde criminaliteit en vervlochten met de wereld van drugs en vuurwapens. Een extra argument om de aanpak van online criminaliteit op te voeren.
Criminelen zijn doorgaans opportunisten. Ze slaan toe waar ze het makkelijkste en snelste geld kunnen verdienen. Tegenwoordig is dat in veel gevallen de online wereld, aangezien cybercriminaliteit mondiaal een miljardenindustrie is geworden en de pakkans klein is.
Zodoende is online criminaliteit een van de poten geworden waar criminelen zich mee bezig houden, naast traditionele misdaad. Criminele groepen verdienen geld met bijvoorbeeld f-game (straattaal voor online fraude), en kopen met de opbrengst wapens, drugs, onroerend goed of (dekmantel)bedrijven. De afzetmarkt daarvan is ook steeds vaker online. Via het darkweb, maar ook gewoon via reguliere social media.
De connectie tussen online criminaliteit en georganiseerde criminaliteit werd benadrukt in het recent verschenen Cybercrimebeeld 2024 van de politie en het Openbaar Ministerie. Daarin staat dat verdachten van online criminaliteit zich ook geregeld bezighouden met wapens, drugs en explosieven. ‘Het beeld dat cybercriminelen zich slechts bewapenen met een toetsenbord is niet altijd juist’, aldus de politie en het OM.
Een voorbeeld daarvan is een internationale phishing-groep die eerder dit jaar werd opgerold. Er werden vijf Nederlanders aangehouden, en bij hen werden vuurwapens aangetroffen. Europol linkte in 2021 zelfs de Italiaanse maffia aan een phishing-zaak waarin miljoenen werden afgetroggeld van slachtoffers.
Onderzoek uit 2018 van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) toonde ook al aan dat witwassen steeds vaker online gaat, bijvoorbeeld via cryptovaluta. Gezien de snelle digitalisering van de wereld, durf ik de bewering wel aan dat deze ontwikkeling zich sindsdien heeft voortgezet.
De cyberdaders hebben overigens vaak niet zelf omvangrijke technische kennis. Die huren ze in, door handige jongens en meisjes in dienst te nemen of simpelweg door kant en klare tools online te bestellen. Groepen die zich bezighouden met grootschalige online fraude zijn volgens politie en OM ook steeds vaker ‘goed gecoördineerde hiërarchische organisaties.’
Organiseerde misdaad houdt zich dus met online criminaliteit bezig, en (cyber)criminelen organiseren zich waar veel geld te verdienen valt. Er waren al genoeg argumenten om werk te maken van de aanpak van online criminaliteit. De maffiavisering van online criminaliteit voegt daar weer eentje aan toe. En wat voor één.
Bronnen:
https://nos.nl/artikel/2513331-minister-aanpak-drugshandel-via-telegram-heel-complex
https://repub.eur.nl/pub/112417/Repub_112417.pdf
https://augustafreepress.com/commercial/global-cybercrime-cost-to-jump-by-40-and-hit-11-5t-in-2023/
https://www.consilium.europa.e...
https://fts.politie.nl/cybercrimebeeld/
https://www.politie.nl/nieuws/...;
